نبرد چین و آمریکا برای تراشه‌ها
کسانی که در قرن 21 قدرتمندترین، کوچکترین و باارزشترین تراشه‌ها را تولید و کنترل می‌کنند، هژمونی اقتصادی، سیاسی و نظامی خواهند داشت.
شرکت انویدیا در ابتدا به عنوان سازنده تراشههای گرافیکی یا واحدهای پردازش گرافیکی (GPU) شناخته می‌شد. پردازنده‌های گرافیکی نوع خاصی از تراشه‌ها هستند که مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را با سرعت و حجم بالا پردازش می‌کنند و برای عملکردهای تکراری مانند بخش گرافیکی یا بصری رایانه ایده‌آل است. می‌توان گفت برای یک کاربر معمولی بیش از 90 درصد از قدرت پردازش کامپیوتر، لپتاپ یا تلفن همراه توسط رابط گرافیکی کاربر (فیلم، بازیهای ویدئویی و ...) مصرف می‌شود. رونق در بازار ارزهای دیجیتال مزایای گستردهای را برای انویدیا به ارمغان آورد. مزیت نسبی بزرگ GPU ها در انجام محاسبات تکراری برای استخراج بیتکوین و سایر دارایی‌های رمزنگاری، ایده‌آل بود. با افزایش قیمت این دارایی‌های مجازی، تقاضا برای پردازنده‌های گرافیکی به سرعت رشد کرد. اما سرنوشت بهترین شرایط ممکن را برای انویدیا به ارمغان آورد: تقاضای فزاینده برای پردازنده‌های گرافیکی جهت تغذیه نیازهای صنعت رو به رشد هوش مصنوعی. در کمتر از پنج سال، سهام این شرکت بیش از 2،000 درصد رشد کرد. ارزش روز این شرکت در حال حاضر نزدیک به 3 تریلیون دلار است که آن را بهعنوان سومین شرکت با ارزش جهان پس از اپل و مایکروسافت قرار میدهد. اما انویدیا فقط طراح این تراشه‌ها است و تراشه‌ها را تولید نمی‌کند.
شرکت تولید نیمه‌رسانای تایوان (TSMC) شرکتی است که قدرتمندترین تراشههای انویدیا (و تراشههای M3 اپل) را تولید می‌کند و سرآمد تولیدکنندگان انواع تراشه‌ها در جهان است. این شرکت از همان ابتدا به اهمیت تراشه‌ها برای زندگی مدرن پی برد، اما نتوانست با برندهای بزرگ رقابت کند. بنابراین، تصمیم گرفت مدل کسب‌وکاری را انتخاب کند که شامل واگذاری امکانات خود به شرکت‌های کوچک و بزرگ تراشه است. در طول سالها این شرکت توانسته است ظرفیت توسعه و تولید را به مراتب بیشتر از سایر تولیدکنندگان تراشه افزایش دهد. تایوان دارای موقعیت ژئوپلیتیکی بسیار مهمی است که نه تنها به عنوان وزنه تعادل سیاسی در منطقه، بلکه به دلیل اهمیت آن در تولید جهانی نیمه هادی‌ها، روابط بین ایالات متحده و چین را تیره نموده است. اما این شرکت تایوانی نیز پیشرفته‌ترین ماشینها برای تولید تراشه‌ها را خودش تولید نمی‌کند، بلکه آنها را می‌خرد.
شرکت ناشناخته هلندی ASML یکی از تولیدکنندگان پیشرو دستگاههای لیتوگرافی نوری در جهان است و در حال حاضر تنها شرکتی است که از فناوری اشعه ماوراء بنفش (EUV) برای تولید تراشه‌ها جهت بازار هوش مصنوعی استفاده می‌کند. هر دستگاه EUV بین 150 تا 300 میلیون دلار قیمت دارد و بزرگی آن به اندازه یک تریلر است.
در حال حاضر NVIDIA، TSMC و ASML سه ضلع مثلث صنعت تراشه هستند. در جنگ تجاری بین آمریکا و چین برای برتری اقتصاد، نبرد فناوری بر سر تراشه‌ها احتمالاً داغترین جبهه مورد مناقشه است. کسانی که در قرن 21 قدرتمندترین، کوچکترین و باارزشترین تراشه‌ها را تولید و کنترل می‌کنند، هژمونی اقتصادی، سیاسی و نظامی خواهند داشت. آمریکا برای جلوگیری از دستیابی چین به محصولات پیشرفته این سه شرکت، مقرراتی وضع نموده و فشار سیاسی اعمال کرده است. با این حال، احتمالا فقط زمان تعیین خواهد کرد که اژدهای آسیایی خود را با این فناوری تطبیق دهد یا از آن پیشی بگیرد.
منبع: bbva